Nowelizacja ISO 9001:2008

Posted by Katarzyna Kaczmarska on 24.11.2012 in Normy w zarządzaniu | 0 comments

Zgodnie z dokumentem ISO Guide 72 każda norma wydawana przez Międzynarodową Organizację Normalizacyjną musi być poddawana przeglądowi nie rzadziej niż co 5 lat. We wrześniu 2005 roku na spotkaniu członków Międzynarodowego Forum Akredytacji (IAF – International Accreditaion Forum) doszło do zaprezentowania przez przedstawiciela jednej z renomowanych jednostek certyfikujących wyników analizy licznych skarg jej kluczowych klientów. Dotyczyły one niezadowolenia wynikającego z osłabiającej się jakości dostawców, wykazujących certyfikaty na zgodność z normą ISO 9001.

Wystąpienie to zwróciło uwagę na pewien niedostatecznie omówiony aspekt działalności każdej organizacji. [info]W obecnych czasach ryzyko w łańcuchu dostaw osiągnęło nieznany dotąd poziom. Zarówno łańcuchy dostaw, jak i stopień skomplikowania sieci zależności pomiędzy poszczególnymi uczestnikami tego procesu rozrastają się do gigantycznych rozmiarów. Wraz z tym rośnie prawdopodobieństwo popełnienia błędów, które mogą przysporzyć przedsiębiorstwu poważnych kłopotów.[/info] Najmniejsze zakłócenie zagraża funkcjonowaniu całego łańcucha. Doniosłego znaczenia nabiera zatem standaryzacja działania przedsiębiorstw, chcących skutecznie działać na rynku. Pojawiające się zastrzeżenia skłoniły IAF do przeanalizowania przyczyn słabnącej wartości certyfikatów jakości w oczach klientów organizacji. W związku z tym podczas prowadzenia prac nad aktualizacją normy ISO 9001 brano pod uwagę następujące zagadnienia: język, jakiego użyto w wydaniu normy ISO 9001 z 2000 roku, wyniki badania „2004 International User Feedback Survey”, oficjalne interpretacje wydawane na podstawie zgłoszonych przez użytkowników próśb o wyjaśnienia dotyczące różnych wymagań normy ISO 9001:2000, wyniki badania ISO Survey of Certification, kompatybilność z innymi normami wykorzystywanymi do wdrażania systemów zintegrowanych, których okresy rewizji nie są ze sobą zbieżne.

W wyniku przeprowadzonej analizy danych członkowie wyznaczonej grupy roboczej podjęli szereg decyzji, między innymi w zakresie następnej rewizji normy ISO 9001. Rewizja ta jest przewidywana na rok 2015 i będzie poważniejsza niż ostatnia z 2008 roku. Znajdzie się w niej odniesienie do zmian globalnych i technologicznych, jakie zachodzą na światowych rynkach.

Celem nowelizacji stało się zatem zwiększenie przejrzystości zapisów w normie ISO 9001 bez wprowadzania nowych wymagań oraz podniesienie kompatybilności z innymi normami (chodzi głównie o ISO 14001). W związku z tym w czwartym wydaniu normy nie wprowadzono dodatkowych wymagań oraz doprecyzowano niektóre istniejące, głównie poprzez wprowadzenie poprawek redakcyjnych. ISO wraz z Międzynarodowym Forum Akredytacyjnym (IAF) ogłosiły wspólne zasady dla okresu przejściowego: wszelkie wydane certyfikaty zgodności z normą ISO 9001:2000 tracą ważność z upływem 24 miesięcy od daty publikacji przez Międzynarodową Organizację Normalizacyjną nowego wydania normy (po 15 listopada 2010 roku), po upływie roku od publikacji (po 15 listopada 2009 roku), wszystkie akredytowane audyty certyfikacyjne i recertyfikacyjne systemów zarządzania jakością mają być prowadzone w oparciu o normę ISO 9001:2008, certyfikaty zgodności z ISO 9001:2008 i /lub jej krajowymi odpowiednikami mogą być wydawane po oficjalnym opublikowaniu ISO 9001:2008 (które miało miejsce 15 listopada 2009 roku) oraz po przeprowadzeniu audytu okresowego lub recertyfikacyjnego, w oparciu o wymagania tej normy.

Najważniejsze zmiany dotyczą następujących obszarów normy:

• Wprowadzenie: wprowadzono listę ryzyk związanych ze środowiskiem organizacji jako czynników mających wpływ na system zarządzania jakością.

• Zakres: termin „wyrób” nie odnosi się tylko i wyłącznie do wyrobu przeznaczonego dla klienta lub wymaganego przez niego. Ma także zastosowanie do dowolnego zamierzonego wyniku procesów realizacji wyrobu. To rozszerza zastosowanie tego pojęcia także np. na kupowane wyroby, półwyroby na etapach pośrednich realizacji wyrobu, jak również wyroby pochodzące z procesów zlecanych na zewnątrz. Wszędzie tam, gdzie w normie pojawiało się sformułowanie: „…i wymagania mających zastosowanie przepisów”, dodano zwrot: „wymagania ustawowe”.

• Wymagania ogólne (4.1): Uzupełniono akapit dotyczący procesów zlecanych na zewnątrz o następujące dane: wyjaśnienie, co należy rozumieć przez proces zlecany na zewnątrz; wskazanie, jakie czynniki mogą mieć wpływ na rodzaj i zakres nadzoru nad takim procesem; adnotację, że zlecanie procesu na zewnątrz nie zwalnia organizacji z odpowiedzialności za spełnienie wymagań klienta, wymagań ustawowych i przepisów mających zastosowanie dla wyrobu.

• Środowisko pracy (6.4): uzupełniono treść tego punktu o przykłady czynników środowiska pracy, które mogą mieć wpływ na jakość wyrobu.

• Określenie wymagań dotyczących wyrobu (7.2.1): uzupełniono treść punktu o przykłady wymagań i zobowiązań kontraktowych dotyczących działań po dostawie, np. zapewnienie gwarancji i rękojmi, serwisu, spełnianie wymagań dotyczących recyklingu i działań związanych z pozbywaniem się odpadu.

• Dane wyjściowe z projektowania i rozwoju (7.3.3): dodano uwagę wyjaśniającą, że informacje dotyczące produkcji i dostarczania usługi mogą zawierać szczegóły określające sposoby zabezpieczania wyrobu.

• Zadowolenie klienta (8.2.1): uzupełniono treść punktu o przykłady informacji, w oparciu o które można monitorować percepcję klienta.

• Działania korygujące / działania zapobiegawcze (8.5.2f/8.5.3e): zmodyfikowano treść tych podpunktów tak, by jednoznacznie wskazać na potrzebę przeglądu skuteczności podejmowanych działań, dzięki czemu uzyskano spójność z ISO 14001.

Literatura:
Łuczak B., Geneza zmian w normie ISO 9001:2008, „Problemy jakości” 04/2010.
www.dnv.pl